ایران پنجمین رشد سالانه جهان در تولید مقالات علمی را کسب کرد

گزارش شاخص های حوزه های علوم و فناوری در سال ۲۰۱۸ با مقایسه وضعیت قدرت های علمی جهان، اعلام کرد ایران در سال‌های ۲۰۰۶ (۱۳۸۵) تا ۲۰۱۶ (۱۳۹۵)، پنجمین رشد سالانه سریع جهان را در تولید مقالات علمی کسب کرده است.

بنیاد ملی علوم ایالات متحده (NSF) که بالاترین نهاد علمی در آمریکاست؛ به‌تازگی آخرین نسخه از گزارش شاخص های علوم و فناوری این کشور را منتشر کرده است. پژوهشگران NSF با تحلیل بانک اطلاعاتی «اسکوپوس الزه ویر»، تعداد و کیفیت مقالات علمی منتشرشده در حوزه‌های مختلف را ارزیابی کرده‌اند تا به تصویری دقیق از وضعیت علمی این کشور در مقایسه با دیگر قدرت های علمی جهان دست یابند.

نکات مهم این گزارش ۱۰۰۰ صفحه‌ای از این قرار است:

برای نخستین بار، چین توانست در تعداد مقالات علمی منتشرشده از ایالات متحده پیشی بگیرد و در جایگاه نخست پر مقاله ترین کشور های جهان قرار بگیرد. در این بازه زمانی، سهم ایالات‌متحده از ۲۴٫۴ درصد به ۱۷٫۸ درصد کاهش یافته و سهم چین از ۱۲٫۱ درصد به ۱۸٫۶ درصد افزایش یافته است.

 در این بازه زمانی، قاره آسیا شاهد بیشترین افزایش در تعداد مقالات علمی داوری‌شده است. جدول زیر، کشورهایی را فهرست کرده است که رشد علمی آن‌ها در بازه زمانی مشخص‌شده، بیشتر از ۸ درصد است.

همان‌طور که می‌بینید، در این فهرست فقط دو کشور از ۱۹ کشوری که بیش از یک‌درصد مقالات علمی جهان را تولید می‌کنند، نرخ رشد بالای ۱۰ درصد دارند؛ هند با ۱۱٫۱ درصد و ایران با ۱۵٫۱ درصد.

شتاب علمی زیاد ایران در سال‌های دهه ۱۳۸۰ هرچند به افزایش بی‌سابقه تعداد مقالات منتشرشده در نشریات علمی منجر شد؛ اما کیفیت علمی این مقالات نتوانست افزایش متناسبی را تجربه کند و بسیاری از آن‌ها با ارجاع‌های بسیار پایینی روبه‌رو شدند. طی سال‌های اخیر، سیاست‌گذاران علم و فناوری کشور تلاش کرده‌اند تا با افزایش بار علمی مقالات، شاخص‌های کیفی را بهبود ببخشند که حضور پژوهشگران داخلی در جمع پر ارجاع ترین دانشمندان جهان، حاصل همین تغییر راهبرد است.